مبانی نظری و پیشینه تحقیق عدالت سازمانی

عنوان: مبانی نظری و پیشینه تحقیق عدالت سازمانی

 

فرمت فایل: word

تعداد صفحات: 30

 

عدالت و اجرای آن یکی از نیازهای اساسی و فطری انسان است که همواره در طول تاریخ وجود آن بستری مناسب جهت توسعه جوامع انسانی فراهم کرده است. نظریات مربوط به عدالت به‌موازات گسترش و پیشرفت جامعه بشری تکامل‌یافته و دامنه آن از نظریات ادیان و فلاسفه به تحقیقات تجربی کشیده شده است. پس از انقلاب صنعتی و مکانیزه شدن جوامع بشری، سازمان­ها چنان بر زندگی بشر سیطره افکنده­اند که هر انسان از لحظه تولد تا مرگ مستقیماً وابسته به آن‌هاست و امروزه زندگی بدون وجود سازمان­ها قابل‌تصور نیست، بنابراین اجرای عدالت در جامعه منوط به وجود عدالت در سازمان­هاست. اولین تحقیقات پیرامون عدالت در سازمان­ها به اوایل دهه1960 برمی‌گردد. پس از سال 1990 فصل جدیدی از مطالعات تجربی پیرامون عدالت سازمانی آغاز می­شود که ماحصل آن شناخت سه نوع عدالت یعنی عدالت توزیعی، عدالت رویه­ای و عدالت تعاملی در سازمان­هاست.

اولین تعاریف درباره عدالت به سقراط، افلاطون و ارسطو منسوب است. یکی از مهم‌ترین پرسش­های سقراط در مورد سرشت عدالت بود. بعد از سقراط، شاگردش افلاطون در کتاب جمهوری - مهم‌ترین اثر خود- بحثی را عدالت نامید که نخستین و قدیمی­ترین بحث تفصیلی درباره عدالت در فلسفه ی قدیم است (مرامی، 1378).

افلاطون در کتاب جمهوریت در پی این پرسش بود که چرا مرد با فضیلتی مانند سقراط حکیم در جامعه آن روز یونان محکوم به مرگ شد، انگیزه او تحلیل و تبیین عدالت در جامعه آتن بود و اینکه مفهوم عدالت چیست (کاظمی 1379). به نظر افلاطون عدالت وقتی حاصل می­شود که در دولت هر کسی به کاری که شایسته آن است بپردازد، به همین شکل، انسان عادل نیز انسانی است که اجزای سه گانه روح او (غضب، شهوت و عقل) تحت فرمانروایی عقل، هماهنگ باشند (اخوان کاظمی، 1386).

ازنظر ارسطو - شاگرد افلاطون - نیز عدالت، داشتن رفتاری برابر با افراد برابر است (مرامی، 1378). ارسطو معتقد بود که توده­های مردم به این دلیل انقلاب می­کنند که با آنان با بی‌عدالتی رفتار می­شود (کاظمی، 1379). از دیدگاه توماس آکویناس عدالت واقعی زمانی است که حاکم به هر کس مطابق شأن و شایستگی او امتیاز بدهد (کاظمی، 1380). از دید نظریه لیبرال عدالت به این معنی است که دولت نباید با شهروندان با تبعیض رفتار کند مگر درصورتی‌که در زمینه­ای موردنظر میان خود آن‌ها تفاوت­هایی وجود داشته باشد. در برداشت لیبرال از عدالت عمده توجه معطوف به توزیع عادلانه قدرت در جامعه است (مرامی، 1378). عدالت در مفهوم رادیکال آن در شعار و فرمول معروف مارکس از هرکس به‌اندازه توانش و به هر کس به‌اندازه نیازش» خلاصه می‌شود. مرکز ثقل عدالت در این مفهوم، توزیع عادلانه ثروت است (مرامی، 1378). در تمامی اندیشه­های ی اسلام، مبنا و زیربنای تمامی اصول نیز عدالت است. آیات الهی اشاره دارند که پیامبران را با مشعل­های هدایت فرستادیم و به آن‌ها کتاب و میزان دادیم تا عدالت را بر پا دارند (اخوان کاظمی، 1386). بعثت پیامبران و تشریع ادیان به‌منظور تحقق قسط و عدل با مفهوم وسیع کلمه در نظام حیات انسان بوده است تا آنجا که از رسول خدا (ص) نقل‌شده است: کشور با کفر می­ماند اما باظلم ماندنی نیست» (اخوان کاظمی، 1386).

 

فهرست مطالب

مبانی نظری عدالت سازمانی

مفهوم و تعاریف عدالت

اهمیت و ضرورت عدالت در سازمان

تعاریف عدالت سازمانی

نظریه‌های عدالت سازمانی

اصول کلی عدالت سازمانی

ابعاد عدالت سازمانی

عدالت توزیعی

عدالت رویه‌ای

عدالت مراوده‌ای (تعاملی)

ابعاد عدالت سازمانی از منظر گرینبرگ

طبقه‌بندی عدالت سازمانی از منظر گرینبرگ

مروری بر تحقیقات انجام‌شده

تحقیقات انجام‌شده در داخل کشور

تحقیقات انجام‌شده در خارج کشور

منابع و مأخذ